Dankzij een uitgekiende duurzame energie-infrastructuur en het commitment van de bedrijven die zich er vestigen, ontstaat op Medel Afronding een zelfvoorzienende energiehub. Monique Spijker-Vries, coördinator Uitgifte van Bedrijvenpark Medel, en Mike Sterkenburg, directeur groot zakelijke relaties bij Joulz, vertellen over de achtergrond, de totstandkoming en de voorbeeldfunctie die Medel Afronding kan vervullen.
Op Bedrijvenpark Medel bij Tiel is een mix van logistiek georiënteerde bedrijven actief; technologische bedrijven, bouwbedrijven en productiebedrijven met een regionale en bovenregionale functie. Plannen om het bedrijvenpark uit te breiden met Medel Afronding ondervonden hinder, maar eind 2022 was er groen licht. De huidige uitbreiding bestaat uit 8 bedrijfskavels, samen 45 hectaren groot en onderverdeeld in 3 kavels van het type XXL en 5 kavels type XL. De uitgifte is bijna afgerond, met de bouw van twee bedrijven is inmiddels gestart en in het voorjaar van 2025 zal de energiehub zijn gerealiseerd.
“Voor het realiseren van Medel Afronding moesten we een praktische oplossing bedenken gelet op de stikstofregels en het energievraagstuk vanwege de netcongestie”, opent Spijker Vries. “We hebben daarom de bedrijfsactiviteiten teruggebracht tot een niveau dat minder milieubelastend is. We huisvesten op Medel Afronding enkel innovatieve en duurzame bedrijven. De kavels zijn gasloos en de bedrijven moeten emissieloos opereren. Voor de 99 procent leveringszekerheid van energie staat Joulz garant.”
Voordelen
“Door drukte op het stroomnet kunnen veel bedrijven niet zomaar een grootverbruik aansluiting krijgen op het stroomnet”, vertelt Spijker-Vries. “En juist op dit moment willen bedrijven elektrificeren, Zo ook de nieuwe bedrijven op Medel Afronding. Zij kregen echter van netbeheerder Liander geen nieuwe aansluiting vanwege de netcongestie.”
Om het probleem op te lossen hebben de nieuwe bedrijven Joulz ingehuurd met de vraag een duurzaam energiesysteem te ontwikkelen. “Joulz ontwikkelt en sluit zonneparken, elektrische laadpleinen, bedrijventerreinen en individuele bedrijven aan op het elektriciteitsnet en levert meetdiensten voor het gebruik van gas en elektriciteit”, zo schetst Sterkenburg de activiteiten in een notendop.
“Naast de technische uitdaging was het ontwikkelen van deze energiehub samen met alle betrokken partijen een intensief proces. Op basis van inzicht in de energiebehoeften, de infrastructurele mogelijkheden en vertrouwen in elkaar zijn de deelnemers tot een overeenkomst gekomen. Joulz ontwikkelt en investeert in de energie infrastructuur op Medel Afronding.”
Energiebewustzijn
Sterkenburg vertelt over de uitwerking van de plannen. “We zijn begonnen met een onderzoek naar het energiegebruik van de bedrijven die zich hier willen vestigen. Het bleek dat ze zich onvoldoende bewust waren van hun energieverbruik en dit vaak veel te hoog inschatten. Elektriciteit was echter nooit een item in de bedrijfskosten, dus toen ze het kostenplaatje zagen gingen ze hun gebruik kritisch tegen het licht houden. Het leidde tot een positief gevolg, namelijk meer energiebewustzijn en een substantieel lagere stroomvraag.”
“Op basis van ons onderzoek hebben we de configuratie ontworpen die we nu hanteren. Uitgangspunt is ‘nultransport’ van energie via de netaansluiting. Die aansluiting is er, maar er mag geen vermogen worden geleverd of terug geleverd. We wekken alle benodigde energie voor Medel Afronding lokaal op. Deze wordt ook lokaal gebruikt, opgeslagen en onderling uitgewisseld tussen gebruikers. Hiermee is Medel Afronding de eerste zelfvoorzienende energiehub in het Nederlands energielandschap en ook uniek in Europa.”
“We hanteren een collectieve aanpak”, aldus Spijker-Vries. “Joulz heeft een integraal ICT gestuurd energiemanagementsysteem ontworpen en gebouwd. Alle bedrijven op Medel Afronding zijn met elkaar verbonden wat betreft hun energiehuishouding. De daken van de bedrijven op Medel Afronding liggen vanaf ingebruikname vol met zonnepanelen. Gelet op het totale dakoppervlak wordt in principe straks meer elektriciteit opgewekt dan gebruikt. Maar opwekken kan niet 24/7, want er is niet altijd zon en daglicht. Een deel van de overtollig opgewekte elektriciteit slaan we op in batterijen op het energie-eiland. Daar staat ook nog een gasgenerator voor noodgevallen. Door de sturing van de energiestromen via een ’slim’ energiemanagementsysteem hopen we de gasgenerator nooit te hoeven gebruiken. De batterijopslag dient als back-up ingeval van een tekort bij een van de aangesloten bedrijven. Het systeem is schaalbaar en kan naar believen worden uitgebreid.”
Voorbeeldfunctie
En zo wordt wat eerst een bottleneck was nu een sprong voorwaarts in duurzaamheid en energiezekerheid. Sterkenburg noemt Medel Afronding uit oogpunt van lokale energievoorziening iconisch. “Is dit een model dat anderen kunnen kopiëren? Jazeker”, beantwoordt Sterkenburg de vraag die hij opwerpt. “Maar niet één op één. Lokale verschillen in de omvang en samenstelling van bedrijventerreinen vereisen maatwerk.”
“De problematiek rond netcongestie breidt zich uit. Met Medel Afronding tonen we aan dat energiezekerheid mogelijk is zonder het net te belasten. Ik ben er daarom van overtuigd dat gemeenten in de toekomst bij het plannen en invullen van hun bedrijventerreinen sterk rekening houden met het energievraagstuk en dus, afgeleid daarvan, ook met de mix van bedrijven op die terreinen.” «
