Mbo beroepsopleider ROC Nijmegen draagt waar dat kan bij aan de energietransitie. Samen met onder andere bedrijven uit de bouw- en installatiewereld werkt het ROC aan praktische oplossingen. Folkert Potze, directeur Techniek bij ROC Nijmegen, schetst de context en de stappen die worden gezet om de transitie te ondersteunen.
“Het zit in ons DNA als beroepsopleiders om in samenwerking te komen tot praktische, werkbare oplossingen voor problemen waar de arbeidsmarkt mee kampt, en afgeleid daarvan ook de samenleving. De energietransitie is een van die thema’s”, aldus Potze.
“De energietransitie is een onvoorstelbaar omvangrijke en ingewikkelde klus. En dat heeft een aantal redenen. Er zijn veel partijen bij betrokken en hun belangen stroken niet altijd met elkaar. De bestaande wet- en regelgeving is niet op alle aspecten van de transitie toegesneden. De aanwezige energie infrastructuur conflicteert fysiek met nieuwe technologie die de transitie draagt en dan is die techniek ook nog eens voortdurend in ontwikkeling.”
“In alle technische opleidingen die ROC Nijmegen biedt speelt duurzaamheid een steeds grotere rol. Onze studenten omarmen nieuwe technologische ontwikkelingen. Binnen de elektrotechniek zitten we bijvoorbeeld volop in de overgang van handmatige naar semi-geautomatiseerde concepten, waarbij technische installaties continu verbonden zijn met het internet. Via IoT (Internet of Things) worden productieprocessen, producten en energiestromen duurzamer.”
Permanent ontwikkelen
“Alles tegelijk aanpakken en oplossen is een illusie. Daarom maken bedrijven en ook wij als opleiders een keuze die bijdraagt aan een deel van de oplossing. We hebben als ROC Nijmegen 62 verschillende technische opleidingen in huis. Dat is geen statisch gegeven, want techniek ontwikkelt zich permanent en dus ook de arbeidsmarkt van technische beroepen. Om die markt zo goed mogelijk te bedienen maken we keuzes in overleg en met ondersteuning van werkgevers in onze regio. Zij hebben de mensen nodig die wij opleiden, wij hebben de werkgevers nodig om onze studenten optimaal te laten kennismaken met hun beroep.”
“We zorgen op verschillende manieren dat ons opleidingscurriculum inhaakt op de veranderingen in de buitenwereld en op de arbeidsmarkt. Dat doen we voor onze reguliere studenten en ook steeds meer voor volwassen. Zo bieden we met Move to Match, samen met Rijn IJssel en werkgevers uit de regio, om- her- en bijscholing via leerwerktrajecten op maat voor volwassenen. Voor onze reguliere studenten bieden we opleidingsmodules naast het al bestaande opleidingstraject. Het houdt in dat ongeveer 80 procent van de opleiding vastligt in een algemeen vakinhoudelijk curriculum, de overige 20 procent is vrij te kiezen maatwerk. In alle gevallen behalen mensen die door ons worden opgeleid een erkende kwalificatie in de vorm van een diploma, certificaten en/of deelcertificaten.”
“Deze insteek hanteren we ook bij het inspelen op de vraag naar beroepskrachten in de techniek die direct raakt aan de energietransitie. Denk met name aan bouw-, installatie- en elektrotechnische opleidingen. We leiden, samen met de techniekbedrijven, een recordaantal timmerlieden, schilders, elektro- en installatiemonteurs op. Dat klinkt misschien tegenstrijdig omdat landelijk het aantal mbo studenten afneemt, maar deze opleidingen groeien.”
Nieuwe opleidingsmodules
“We leiden mensen van alle leeftijden op. Zeker ook voor de meest significante vraagstukken rond de energietransitie. We hebben twee nieuwe opleidingsmodules vormgegeven; airco- en waterpomptechniek. Deze modules zijn inmiddels landelijk gecertificeerd. Dat laatste was een harde voorwaarde om te starten, omdat de mensen die we opleiden straks overal aan de slag moeten kunnen, omdat werkgevers hun kennis en vaardigheid erkennen.”
Samen met onder andere Groenvermogen.nl verkent ROC Nijmegen of en hoe een opleidingsmodule waterstof kan worden ontwikkeld. Steeds meer bedrijven verkennen waterstof als energiebron. Potze verwacht dat in de industrie waterstof op termijn belangrijk wordt als groene brandstof, daar wil ROC Nijmegen ondernemers vroegtijdig in faciliteren door het opleiden van vakkrachten op dit gebied.
“Daarnaast denken we er samen met opleidingspartner Rijn IJssel en The Economic Board over om voor de regio Arnhem-Nijmegen een Practoraat Energietransitie op te zetten. Met het opzetten van practoraten hebben we al jaren ervaring. Met een practoraat kunnen we, door de directe koppeling tussen bedrijven en praktijkgericht onderzoek vanuit het mbo, innovatie versnellen. Het testen en toepassen van nieuwe dingen in nauwe samenwerking tussen studenten, docenten en bedrijven betekent dat snel duidelijk wordt of iets werkt. En als het dat doet kun je het snel implementeren.”
Potze schakelt tot besluit nog even over op een ‘hoger niveau’: “De energietransitie is complexe materie. Wat zou helpen is dat de landelijke overheid een duidelijke visie formuleert en deze ook faciliteert door bijvoorbeeld wet- en regelgeving. Wij blijven als mbo-opleider, in nauwe samenspraak met andere onderwijsinstellingen en bedrijven in de regio, het pad van innovatie en verduurzaming volgen en praktisch inhoud geven.” «
