We willen allemaal zo duurzaam mogelijk leven en ondernemen. Voor onze kinderen, voor een betere wereld en uiteindelijk ook voor onze portemonnee. Daarom willen ondernemers hun fossiele productieprocessen en transport vergroenen. Maar dan kunnen ze, door netcongestie, de daarvoor benodigde stroom niet meer krijgen of is er nog geen alternatief in de vorm van waterstof beschikbaar. Om te zorgen dat de bedrijven in Nijmegen, Beuningen en Wijchen toch kunnen blijven ondernemen, wordt er hard gezocht naar oplossingen. Een daarvan is de Smart Energy Hub bij ARN Afvalenergiecentrale. Maar wat houden die plannen precies in? Wij spraken met drie spilfiguren: wethouder Tobias van Elferen, directeur van de ARN Rutger-Jan Pessers, en procesregisseur Marieke Butterhoff.
In de driehoek Beuningen – Wijchen – Nijmegen zijn twee windparken en twee zonneparken gepland. Samen met de zonneparken die er al zijn, is hier een potentiële energie-opwek van zo’n 80 tot 100 Megawatt. Maar, zegt Butterhoff, deze energie kan door de netcongestie niet naar de gebruikers. Zonde. “Met de plannen voor de Smart Energy Hub leggen we een aparte lijn, los van het net, naar de ARN Afvalenergiecentrale. Daar wordt de opgewekte energie gebruikt, of tijdens dalmomenten ingevoed op het regionale energienet of omgezet naar waterstof.”
Omzetten in waterstof
Als je de energie niet kwijt kunt in het bestaande netwerk, moet je het opslaan. Dat kan in batterijen of in waterstof. Batterijen zet je in voor kortdurende opslag, maar ze zijn niet geschikt voor seizoensopslag. Dat kan wel in waterstof. Van Elferen: “De energie omzetten in waterstof is dan een goed idee. Want met waterstof kun je bedrijven bedienen die op dit moment nog met aardgas werken, maar graag willen overstappen naar duurzamere energie. Ook kun je waterstof weer omzetten naar elektriciteit. Vanuit de gemeente Nijmegen willen wij dat graag stimuleren.”
Warmte
Bedrijven stappen niet alleen over naar elektriciteit en waterstof, maar ook naar warmte, vertelt Pessers. “We zijn bijvoorbeeld op dit moment in gesprek met grote energiegebruikers op TPN-West die hun gasintensieve productieproces willen vervangen door een proces gebaseerd op door de ARN te leveren warmte. Als de infrastructuur er dan eenmaal ligt, is er natuurlijk ook ruimte voor kleinere bedrijven die deze overstap willen maken.” De ARN wil de rol van Smart Energy Hub met alle verschillende elementen graag oppakken. “We hebben veel kennis over warmte- en energiegebruik in Nijmegen op dagelijks, jaarlijks en meerjaarlijks niveau dankzij een onderzoek dat we tijdens het Smart Grid-project hebben uitgevoerd. Daaruit blijkt onder meer dat de potentie voor warmte-gebruik gigantisch is. Bovendien beschikken we over de juiste expertise. Ik zie hier een belangrijke taak voor de ARN in een wereld waarin het duurzame energiegebruik toeneemt.”
Continuïteit
Een van de moeilijke kanten van zonne- en windenergie is de continuïteit. Van Elferen: “Als het nacht is of als het een keer windstil is, moeten ondernemers er toch op kunnen vertrouwen dat ze energie krijgen op het moment dat ze het nodig hebben. Met de Smart Energy Hub proberen we op een innovatieve en duurzame manier met alle uitdagingen om te gaan.” De ARN speelt hierin een rol van betekenis, vult Pessers aan. “Wij zijn, in tegenstelling tot de zon en de wind, een regelbare opwekker van energie. Dat helpt de continuïteit garanderen.” De ontwikkeling van de hub is belangrijk voor Nijmegen én de hele regio, zegt Van Elferen. “Bovendien is het heel bijzonder en zeldzaam dat er op een bedrijventerrein als dit zoveel verschillende vormen van energie worden opgewekt, opgeslagen en gebruikt. Om dat in goede banen te leiden moet er goede afstemming zijn en moet er mogelijkheid zijn tot snel schakelen. Dat maakt de noodzaak voor een Smart Energy Hub groot.”
Haalbaarheidsstudie
Voor de Smart Energy Hub is nu de eerste stap gezet: er wordt een haalbaarheidsstudie uitgevoerd. Is het mogelijk wat we willen? Welk deel van de regionale opwek kunnen we ontsluiten? En wat kost het? Die studie moet eind dit jaar zijn afgerond. Butterhoff: “We gaan daarnaast ook inventariseren hoe groot de vraag naar waterstof precies is. Ik wil bedrijven die deze energiebron overwegen – in het productieproces, voor logistieke toepassingen, op de korte of middellange termijn – dan ook vragen zich bij mij te melden. Dan nemen we die vraag mee in onze plannen.” Wanneer de plannen zijn omgezet in een concrete Smart Energy Hub is nog niet te zeggen. Maar Butterhoff wil wel zich wel aan een voorzichtige voorspelling wagen. “Het is ambitieus, maar ik denk dat de eerste energie binnen een jaar wordt opgewekt. De hele hub zou binnen drie jaar werkzaam kunnen zijn.” Van Elferen: “Dat zou een fantastisch resultaat zijn. En ook noodzakelijk, want klimaatverandering wacht niet.”
Meer weten? Neem contact op met Marieke Butterhoff via bedrijvenvereniging@tpnwest.nl. «
